Στην ευφυή ταινία του Fernando Meirelles, “The Two Popes”, παρουσιάζεται το γεγονός πως ο απερχόμενος πάπας Βενέδικτος απευθυνόταν στα λατινικά, όποτε ήθελε να ανακοινώσει δυσάρεστα νέα στους καρδινάλιους της καθολικής εκκλησίας, εμπαίζοντας τους ακροατές του που δεν κατανοούσαν τι τους έλεγε.
Μια σκηνή που τοποθετείται προς τέρψη της αφήγησης και όχι προς πλήρη απεικόνιση της πραγματικότητας, σήμερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει το εν δυνάμει εκπαιδευτικό σχέδιο της υπουργού παιδείας της Ελλάδας, μέσα από μια χιουμοριστική αλληγορία.
Η Νίκη Κεραμέως έθεσε το επίμαχο πολυνομοσχέδιο για την παιδεία σε δημόσια διαβούλευση στις 22 Απριλίου. Το άρθρο 55 του οποίου, αναφέρει την επαναφορά του μαθήματος των λατινικών, στην ομάδα προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τον πλούτο και το εύρος της λατινικής γλώσσας. Η σημερινή διδασκαλία τους ωστόσο, μοιάζει περισσότερο με κακόγουστο αστείο. Δεν ανταποκρίνεται επ’ ουδενί στον πολιτισμό της αρχαίας Ρώμης ούτε προφέρει καμία ουσιώδη ιστορική πληροφορία. Η μετέπειτα χρησιμότητά τους ειδικά, στην αγορά εργασίας, είναι μηδενική. Εκτός, αν είσαι καθολικός καρδινάλιος.
Έστω όμως, πως τα κείμενα αντικαθίστανται και οι υποψήφιοι έχουν απέναντί τους ένα μάθημα όμοιο με τα αρχαία ελληνικά! Πόσο πιο δύσκολη θα ήταν η δουλειά των μαθητών και πόσο πιο περίπλοκα δυσάρεστο, το γιατί διαβάζουν λατινικά;
Η γνώση άλλωστε κονιορτοποιείται μέσω ενός ήδη προβληματικού συστήματος εξετάσεων, που δεν προωθεί την πνευματική διεύρυνση και εξέλιξη αλλά την φωτογραφική αποστήθιση της πληροφορίας. Αυτά είναι γνωστά όμως.
Στη θέση τους, αποσύρεται το μάθημα της κοινωνιολογίας. Ένα μάθημα κατ’ εξοχήν θεωρητικό που εάν όμως τοποθετηθεί απέναντι στα λατινικά, φαντάζει ως εργαλείο χειρός(!) για την κατανόηση της πολιτικής και της κοινωνίας και θα βρεθεί στο δρόμο των φοιτητών που ακολούθησαν τις ανθρωπιστικές σπουδές, στις μελλοντικές σχολές τους.
Έτσι λοιπόν, η θεωρία του «καταμερισμού της εργασίας» του Ντυρκέμ, η Εγελιανή «διαλεκτική», το έργο του Βέμπερ, η αναγνώριση των πρακτικών του ρατσισμού, των στερεοτύπων, της επίδρασης των μέσων ενημέρωσης στις ζωές μας, οι μορφές εξουσίας σε ένα κράτος… θα αντικατασταθούν από το ζωτικής σημασίας «Ovidius poeta in terra pontica exulat».
Εάν όμως υπάρχει η δυνατότητα να αποκτήσουν οι μαθητές, γνώση για τα ζητήματα που θα συναντήσουν αύριο, δεν πρέπει να τους τη στερήσουμε.
Κυρίως αν το αίτιο είναι πως «η κοινωνιολογία κάνει τα παιδιά Αριστερά».
Φαίνεται πως στην εποχή της σοβαροφάνειας και της ματαιοδοξίας στο «Τι μάθατε στο σχολείο;» σημασία έχει το περίβλημα. Το περιεχόμενο άλλωστε εξανεμίζεται ήδη από την πρακτική της παπαγαλίας των εξετάσεων.
Ας θυμηθούμε, ότι μέσα στον γλωσσικό πλούτο των λατινικών, υπάρχει και η φράση «Quidquid latine dictum sit, altum videtur». Καθώς «ό,τι λέγεται στα λατινικά, φαίνεται βαθυστόχαστο».
