Η πολυαναμενόμενη έκθεση για τις δράσεις της Ρωσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξε στο συμπέρασμα πως η κυβέρνηση «δεν έδειξε την απαιτούμενη προσοχή» στους κινδύνους από τη Μόσχα, αλλά και ότι «δεν ήθελε να μάθει» αν υπήρξε παρέμβαση στο δημοψήφισμα του Brexit.
Η έκθεση της Επιτροπής Πληροφοριών και Ασφάλειας της Βουλής (Intelligence and Security Committee, ISC) σημείωσε επίσης πως υπήρξαν ευρέως διαδεδομένες φήμες πως η Ρωσία προσπάθησε να επηρεάσει το δημοψήφισμα του Brexit του 2016, ωστόσο θα «ήταν δύσκολο, αν όχι αδύνατο» να εκτιμηθεί κατά πόσο αυτές οι προσπάθειες ήταν επιτυχείς.
Όμως, η επιτροπή είπε πως η Κυβέρνηση «καθυστέρησε να αναγνωρίσει την ύπαρξη της απειλής».
Τονίζεται πως τόσο οι μυστικές υπηρεσίες όσο και οι υπουργοί θα έπρεπε να γνωρίζουν για την πιθανότητας ρωσικής παρεμβατικότητας, λόγω των «αξιόπιστων» πληροφοριών που είκαζαν πως η Ρωσία προσπάθησε να παρέμβει και στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014.
«Ενδείξεις που αγνοήθηκαν»
Σημείωσαν επίσης πως θα έπρεπε να υπάρξει αντίδραση μετά την κυβερνοεπίθεση στα κεντρικά γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2016.
Την δημοσίευση της έκθεσης, που έχει συνταχθεί από τον Οκτώβριο του 2019 από την προηγούμενη επιτροπή, καθυστέρησε και η απόφαση του Μπόρις Τζόνσον για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, αλλά και η μετέπειτα ολιγωρία στην επανασύσταση της επιτροπής, η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις πριν μία εβδομάδα, οκτώ μήνες μετά τις εκλογές.
Η επιτροπή τόνισε πως η ρωσική παρεμβατικότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί «μια νέα κανονικότητα», αφού κυβερνήσεις επί σειρά ετών «έχουν καλωσορίσει με ανοικτές αγκάλες Ρώσους ολιγάρχες».
Μάλιστα, συγκεκριμένοι Ρώσοι με «πολύ στενούς δεσμούς» με τον Βλαντιμίρ Πούτιν «εντάχθηκαν πολύ καλά στους βρετανικούς πολιτικούς, επιχειρηματικούς και κοινωνικούς κύκλους», συγκεκριμένα στο Λονδίνο και σε τέτοιο βαθμό, ώστε η πρωτεύουσα να χαρακτηρίζεται ως “Londongrad” από την επιτροπή.
Η ISC τόνισε επίσης πως υπάρχει «αριθμός μελών της Βουλής των Λόρδων με επιχειρηματικά συμφέροντα συνδεδεμένα με τη Ρωσία, ή που εργάζονται απευθείας για ρωσικές εταιρίες», και αυτές οι σχέσει θα πρέπει να «ελεγχθούν προσεκτικά», αφού δίνουν στη Μόσχα τη δυνατότητα εκμετάλλευσής τους.
«Καυτή πατάτα το Brexit»
«Είναι ξεκάθαρο για αρκετό καιρό πως η Ρωσία υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν έχει απομακρυνθεί από τη θέση ενός πιθανού συνεργάτη και αποτελεί εγκατεστημένη απειλή, η οποία ουσιαστικά δεν είναι διατεθειμένη να υπακούει το διεθνές δίκαιο. Η δολοφονία του Alexander Litvinenko το 2006 και η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 ήταν ξεκάθαροι δείκτες αυτού».
«Άρα, ρωτούμε αν η προσοχή της κυβέρνησης αποσπάστηκε λόγω της έμφασης της στην αντιτρομοκρατική δράση. Η άποψη της επιτροπής είναι πως μέχρι πρότινος, οι κυβερνήσεις υποεκτίμησαν πολύ άσχημα την απαιτούμενη αντίδραση στην ρωσική απειλή. Και μέχρι τώρα δεν έχει προλάβει τις εξελίξεις».
Η επιτροπή τόνισε πως η πιθανότητα ρωσικής παρεμβατικότητας στην εγχώρια πολιτική σκηνή θεωρείτο ως «καυτή πατάτα», που καμία από τις μυστικές υπηρεσίες δεν ήθελε να αντιμετωπίσει.
«Μελέτες ανοικτών πηγών (open source) έχουν υποδείξει τον αριθμό των προ-Brexit και αντιευρωπαϊκών θεμάτων στα κρατικά διεθνή ΜΜΕ RT και Sputnik, αλλά και την χρήση bot και troll στο διαδίκτυο, ως ένδειξη των προσπαθειών να επηρεαστεί η εκλογική διαδικασία».
«Έχουμε προσπαθήσει να εδραιώσουμε αν υπάρχουν πληροφορίες που να υποστηρίζουν ή να βασίζονται σε αυτές τις μελέτες. Απαντώντας στο γραπτό αίτημά μας στην αρχή της έρευνας, η MI5 απάντησε με μόλις έξι γραμμές κειμένου».
Η επιτροπή κάλεσε τις μυστικές υπηρεσίες να διεξάγουν πλήρη έρευνα ώστε να διαπιστωθεί το πλήρες εύρος της ρωσικής παρεμβατικότητας στο δημοψήφισμα για το Brexit.
«Ακόμα κι αν το συμπέρασμα είναι πως η παρεμβατικότητα ήταν ελάχιστη, αυτό θα αποτελούσε μια βοηθητική διαβεβαίωση προς τους πολίτες πως οι δημοκρατικές διαδικασίες του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένουν σχετικά ασφαλείς», είπε η επιτροπή.
«Δεν έχει υπάρξει καμία τέτοια αξιολόγηση γιατί κανείς δεν ήθελε να πλησιάσει το θέμα ούτε στα τρία μέτρα», είπε ο βουλευτής του SNP και μέλος της επιτροπής Stewart Hosie.
«Κανένα στοιχείο επιτυχούς παρέμβασης»
Η Σκιώδης Υπουργός Εξωτερικών Lisa Nandy είπε: «Είναι πρωτοφανής η απόφαση που πήρε τον Οκτώβριο ο πρωθυπουργός εν όψει των εκλογών να μπλοκάρει τη δημοσίευση αυτής της σημαντικής έκθεσης, που αναλύει λεπτομερώς τον κίνδυνο που αποτελεί η Ρωσία προς την εθνική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου».
«Η έκθεση είναι ξεκάθαρη πως η Κυβέρνηση έχει υποεκτιμήσει την απαιτούμενη αντίδραση προς τη ρωσική παρεμβατικότητα, και πως είναι απαραίτητο να μάθουμε από τα λάθη που σημειώθηκαν».
Σε 20σέλιδη απάντησή της, η Downing Street αποκρούει τις συστάσεις για πραγματοποίηση έρευνας για τις πιθανές ρωσικές παρεμβάσεις στο δημοψήφισμα του Brexit.
«Δεν έχουμε δει στοιχεία επιτυχούς παρέμβασης στο δημοψήφισμα», τονίσει η ανακοίνωση, με την κυβέρνηση να αρνείται επίσης την κατηγορία ότι «υποεκτίμησε κάκιστα» το μέγεθος της ρωσικής απειλής.
«Η κυβέρνηση έχει από καιρό αναγνωρίσει πως υπάρχει συνεχής και σημαντική απειλή από τη Ρωσία προς το Ηνωμένο Βασίλειο και του συμμάχους του, συμπεριλαμβανομένων των συμβατικών στρατιωτικών μεθόδων, της παραπληροφόρησης, της παράνομης χρηματοδότησης και κυβερνοεπιθέσεων».
«Η Ρωσία παραμένει στην κορυφή της λίστας σε ότι αφορά την εθνική ασφάλειας», προσθέτει η ανακοίνωση.
Σε σύντομη ανακοίνωσή του, το Κρεμλίνο απέρριψε τα ευρήματα της έκθεσης, λέγοντας πως ουδέποτε έχει παρέμβει στη δημοκρατική λειτουργία καμίας χώρας.
