Οι επιστήμονες που συμβουλεύουν την κυβέρνηση είχαν καταλήξει για την επάρκεια αποδείξεων για την αποτελεσματικότητα των μασκών, εβδομάδες πριν η κυβέρνηση προβεί στη σύσταση προς τους πολίτες.
Τα πρακτικά των συσκέψεων της επιστημονικής συμβολευτικής επιτροπής εκτάκτου ανάγκης (SAGE) που δημοσιεύτηκαν σήμερα, δείχνουν πως η επιτροπή έκανε τη σύσταση για χρήση μασκών και υφασμάτινων καλυμμάτων προσώπου από τις 21 Απριλίου.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου προέβη στη σύσταση τρεις εβδομάδες μετά, στις 11 Μαΐου.
Μάλιστα, όταν η πρώτη υπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον έκανε αντίστοιχη σύσταση στα τέλη Απρίλιου, ο υπουργός υγείας Ματ Χάνκοκ είχε καταδικάσει την κίνηση, λέγοντας πως δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά τους.
Τα πρακτικά, που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης, δείχνουν πως στη σύσκεψη στις 21 Απριλίου συμμετείχαν οι επικεφαλής ιατρικοί και επιστημονικού σύμβουλοι καθηγητής Chris Whitty και Sir Patrick Vallance.
«Η SAGE συμβουλεύει, πως σε τελική ανάλυση, υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις που στηρίζουν τη σύσταση για χρήση υφασμάτινων μασκών προσώπου από την κοινότητα, για σύντομα διαστήματα σε κλειστούς χώρους, όπου η κοινωνική αποστασίωση δεν είναι δυνατή», κατέληξαν.
«Διστακτικότητα» για το lockdown
Στα πρακτικά φαίνεται επίσης η διστακτικότητα των συμβούλων να προτείνουν το γενικό lockdown, το οποίο τελικά τέθηκε σε ισχύ στις 23 Μαρτίου.
Δέκα ημέρες πριν, έγραψαν: «η SAGE απεφάνθη ομόφωνα πως μέτρα ολικής συμπίεσης της διασποράς της Covid-19 θα προκαλέσουν δεύτερη κορύφωση».
«Η SAGE συμβουλεύει πως είναι σχεδόν δεδομένο πως σε χώρες όπως στην Κίνα, όπου υπάρχει βαριά συμπίεση εν εξελίξει, θα υπάρξει δεύτερη κορύφωση όταν χαλαρωθούν τα μέτρα».
«Χαμηλό ποσοστό συμμόρφωσης στους κανόνες»
Σε άλλο έγγραφο, επιστήμονες που συμβουλεύουν τη SAGE προειδοποίησαν για το χαμηλό ποσοστό συμμόρφωσης στους κανόνες απομόνωσης, όπως αυτοί καταγράφτηκαν από εφαρμογή του υπουργείου υγείας.
Αυτή η αποκάλυψη προκαλεί αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του νέου προγράμματος ιχνηλάτησης NHS Test and Trace που ανακοινώθηκε την Πέμπτη, σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες στην Αγγλία καλούνται να τεθούν σε αυτοπεριορισμό αν έρθουν σε επαφή με κάποιον ασθενή που έχει βρεθεί θετικός στον ιό.
Η SAGE συζήτησε επίσης την δημιουργία «κοινωνικών φυσαλίδων» (social bubbles), στις οποίες μικρός αριθμός ανθρώπων θα μπορούσαν να έρθουν σε κοντινή επαφή.
Τόνισαν ωστόσο πως για να λειτουργήσουν με ασφάλεια, όλα τα μέλη της «φυσαλίδας» θα πρέπει να τεθούν σε περιορισμό: «Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση του ρυθμού στον οποίο οι πολίτες μπαίνουν σε περιορισμό, ειδικά τους χειμερινούς μήνες».
H SAGE προειδοποίησε επίσης πως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος άτομα να είναι «λιγότερο δεκτικά να συμμορφωθούν»στους κανόνες, ειδικά αν τους ζητηθεί να τεθούν σε καραντίνα επαναλαμβανόμενα και αν αυτό «τους προκαλεί οικονομικές δυσκολίες», ασκώντας έτσι περισσότερη πίεση σε υπουργούς να προσφέρουν περισσότερη ενίσχυση.
«Απαραίτητο αποτελεσματικό σύστημα ιχνηλάτησης»
Η επιτροπή στις 5 Μαΐου τόνισε πως για να μην υπάρξει αύξηση του ρυθμού μετάδοσης του ιού (R) με τις αλλαγές στο lockdown όσον αφορά σχολεία, πάρκα και λιανεμπόριο, θα πρέπει να υπάρχει απαραίτητα «ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα ιχνηλάτησης σε ισχύ».
Ανακοινώνοντας την έναρξη του προγράμματος ωστόσο, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε πως το «υποδειγματικό» σύστημα για το οποίο είχε δεσμευτεί, θα βρεθεί σε αυτό το επίπεδο μέσα στον Ιούνιο, και όχι κατά την έναρξή του.