Δεκέμβριος 2019. Η εμφάνιση και αναγνώριση ενός νέου κορωνοϊού στην μακρινή Wuhan της Κίνας, σηματοδοτεί την έναρξη μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, που αποτελεί το τρέχον μείζον πρόβλημα της ανθρωπότητας.
Η πανδημία του SARS-CoV-2, όπως ανακηρύχτηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η εξάπλωση του ιού, εισήγαγε στη ζωή μας μια πληθώρα νέων όρων και πληροφοριών, η επιστημονική εγκυρότητα των οποίων είναι αμφισβητούμενη.
Στο πλαίσιο αυτό, και βάσει των τοποθετήσεων της επιστημονικής κοινότητας, επιχειρούμε να ξεδιαλύνουμε το θολό τοπίο γύρω από το προφίλ του νέου ιού.
Προέλευση του ιού: Μύθοι και αλήθειες
Η προέλευση του ιού αποτέλεσε πεδίο των μαχών, με τις θεωρίες συνομωσίας να καταλαμβάνουν το διαδίκτυο.
Tόσο η θεωρία του εργαστηριακού κατασκευασμένου από τον άνθρωπο ιού, όσο και η άμεση αιτιολογική συσχέτιση του ιού με την κατανάλωση «εξωτικών» τροφών στις επαρχίες της Κίνας, αποτελούν μια διαστρεβλωμένη έκφανση της πραγματικότητας.
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για την μετάλλαξη ενός ιικού στελέχους της οικογένειας των κορωνοϊών, η οποία αύξησε την συγγένεια του στελέχους με υπάρχοντες υποδοχείς στο ανθρώπινο σώμα, καθιστώντας τον άμεσα λοιμογόνο για τον άνθρωπο.
Τρόπος μετάδοσης του ιού: Που θα έπρεπε να επιστήσουμε την προσοχή μας;
Κύρια εστία μετάδοσης του νέου ιού αποτελεί η στενή επαφή με εκκρίσεις ενός ατόμου που νοσεί, όπως για παράδειγμα σταγονίδια που εξέρχονται από τις κοιλότητες της μύτης και του στόματος όταν το άτομο φτερνίζεται ή βήχει.
Σημαντικό είναι να τονιστεί, oτί δεν έχει καθοριστεί ακόμη η μετάδοση του ιού αερογενώς, όπως συχνά αναφέρεται.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα σταγονίδια αιωρούνται καθώς και η ιζηματική εναπόθεση τους στο δάπεδο και στις επιφάνειες, αποτελούν τον επιβεβαιωμένο τρόπο διασποράς.
Η αντοχή του ιού στις επιφάνειες ποικίλλει. Ενδεικτικά αναφέρονται τα χρονικά διαστήματα των πέντε ημερών για πλαστικές επιφάνειες, 2-8 ωρών για επιφάνειες αλουμινίου, οκτώ ωρών για τα χειρουργικά γάντια και τεσσάρων ημερών για ξύλινες και γυάλινες επιφάνειες.
Η καλή υγιεινή αποτελεί μείζονα φραγμό στην διασπορά του ιού. Το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών με έμφαση στα νύχια, τις εξωτερικές επιφάνειες και το εσωτερικό των παλαμών, η χρήση αντισηπτικού διαλύματος περιεκτικότητας 70% σε αλκοόλη, η εναπόθεση των παπουτσιών εκτός του σπιτιού, η πλύση φρούτων και λαχανικών με άφθονο νερό, ο καθαρισμός των συσκευασμένων προϊόντων καθώς και η τακτική απολύμανση των επιφανειών είναι σημαντικά μέτρα πρόληψης της νόσου.
Κλινική εικόνα της νόσου: Πώς θα εμφανίσει ένα άτομο την λοίμωξη από τον ιό;
Η κλινική εικόνα της νόσου Covid-19 που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός συντίθεται από ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων από διάφορα οργανικά συστήματα.
Όσον αφορά το αναπνευστικό σύστημα, έχουν περιγραφεί συμπτώματα διάφορης βαρύτητας, από ήπια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού, ως βαρύτερη λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού με πυρετό, ξηρό βήχα και έντονη δύσπνοια. Αναφέρονται επίσης ανοσμία και απουσία γεύσης, ως πρώιμα συμπτώματα της νόσου.
Η εμπλοκή το πεπτικού συστήματος δεν είναι ξεκάθαρη, ωστόσο έχει αναφερθεί συμπτωματολογία που περιλαμβάνει διάρροια, έμετους και κοιλιακό άλγος, λόγω προσβολής επιθηλιακών κυττάρων του εντέρου από τον ιό.
Αξίζει να αναφερθεί η σπάνια εκδήλωση της νόσου με ερυθηματώδες εξάνθημα, ιδίως σε παιδιά καθώς και η εμφάνιση επιπεφυκίτιδας και η πιθανή παραμονή του ιού στα δάκρυα ατόμου που νοσεί, κάτι που αποτελεί και πιθανό τρόπο μετάδοσης.
Χρήση φαρμάκων: Τι ισχύει και τι πρέπει να αποφύγουμε;
Το πεδίο αυτό αποτελεί αμφιλεγόμενο σημείο στην τρέχουσα πανδημία. Η συσχέτιση της λήψης ιβουπροφαίνης με την προσβολή από τον ιό, οδήγησε σε μια αδικαιολόγητη γενίκευση, σύμφωνα με την οποία η κατανάλωση φαρμάκων της ομάδας των μη στεροειδών αντιφλεγμονώδων, φάρμακα που λαμβάνουμε ευρέως στην καθημερινότητα, μας καθιστούν περισσότερο ευάλωτους στην προσβολή από τον νέο κορωνοϊό.
Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, και οι οδηγίες σχετικά με την ιβουπροφαίνη δεν είναι σαφείς. Ωστόσο, λόγω της ύπαρξης φαρμάκων με δραστικές ουσίες παρόμοιες με την ιβουπροφαίνη, συνίσταται η αποφυγή της άσκοπης λήψης της.
Όσον αφορά τη χλωροκίνη, την αζιθρομυκίνη και την κολχικίνη, φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του ιού, θα έπρεπε να τονιστεί ότι το απληροφόρητο και ανεύθυνο άδειασμα των φαρμακείων είναι αναποτελεσματικό, στερώντας τη δυνατότητα λήψης τους από ασθενείς των οποίων το χρόνιο νόσημα το επιβάλλει.
Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών γίνεται από τον κλινικό γιατρό σε πλαίσια πολύπλοκων θεραπευτικών σχημάτων και όχι με πρωτοβουλία του ατόμου που νοσεί, ενδέχεται να νοσεί, ή ακόμη και ως προληπτική αγωγή.
Τέλος, δεν παραλείπεται ως αυτονόητο πως τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία αποτελεσματικότητα έναντι των ιών, και χρησιμοποιούνται μόνο κατά των βακτηρίων, οπότε η άσκοπη χρήση τους δεν ενδείκνυται και μπορεί να επιφέρει αρνητικά επακόλουθα.
Ασυμπτωματικοί ασθενείς: Ποιες είναι οι οδηγίες που δίνονται;
Το μεγάλο εύρος των συμπτωμάτων οδηγεί στην ύπαρξη ασθενών οι οποίοι εμφανίζονται ως εντελώς ασυμπτωματικοί, με καθόλου ή εξαιρετικά ήπια συμπτώματα.
Οι ασθενείς αυτοί μεταδίδουν τον ιό, κάτι που αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την ταχεία και ανεμπόδιστη εξάπλωση του.
Τα παιδιά αποτελούν τους συχνότερους ασυμπτωματικούς φορείς του Sars-Cov-2, καθιστώντας τα επικίνδυνα για το περιβάλλον τους.
Οι οδηγίες αναφέρουν πως το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, είναι να αντιμετωπίζουμε τους εαυτούς μας ως πιθανούς φορείς του ιού, ακολουθώντας σχολαστικά τα μέτρα πρόληψης.
Η απομόνωση των ατόμων που αποτελούν ύποπτα κρούσματα με Covid-19, είτε λόγω πρόσφατου ταξιδιού ή επαφής με επιβεβαιωμένο κρούσμα, είτε λόγω ήπιων μη ειδικών συμπτωμάτων που ενδεχομένως να εμφανίζουν, είναι απαραίτητη για 14 ημέρες καθώς και η εντατική παρακολούθηση της πορείας της υγείας τους με ενδεικτική θερμομέτρηση δύο φορές την ημέρα.
Ευπαθείς ομάδες: Ποιοι ανήκουν σε αυτές και τι πρέπει να προσέχουν;
Τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα για τη λοίμωξη από τον νέο κορωνοϊό, επισημαίνουν ότι ηλικιωμένα άτομα, καθώς και άτομα με υποκείμενα νοσήματα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και προβλέπεται να εμφανίσουν σοβαρότερη μορφή της νόσου.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως άτομα με ανοσοκαταστολή, δηλαδή άτομα των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν δουλεύει τόσο αποτελεσματικά όσο ενός υγιούς ατόμου, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στον ιό.
Στην κατηγορία αυτή ενδεικτικά ανήκουν ασθενείς με κακοήθεια (και η νόσος αυτή καθαυτή καθώς και η χορηγούμενη χημειοθεραπεία οδηγούν σε ανοσοκαταστολή), ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα, ασθενείς που λαμβάνουν αγωγή λόγω μεταμόσχευσης, άτομα που λαμβάνουν στεροειδή καθώς και γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης.
Δύο μεγάλες επιστημονικές έρευνες που δημοσιεύτηκαν σε διακεκριμένα επιστημονικά περιοδικά, αναφέρουν πως η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και αρτηριακή υπέρταση, οδηγεί σε αύξηση της μοριακής συνάφειας του ιού με υποδοχείς στο αναπνευστικό σύστημα, κάτι που καθιστά τα άτομα αυτά ευάλωτα σε βαρύτερες μορφές της νόσου. Η εγκυρότητα των ερευνών αυτών αμφισβητήθηκε, κάτι που είναι άμεσο επακόλουθο των συνθηκών μιας πανδημίας, στην οποία συμπεράσματα δημοσιεύονται δίχως την ύπαρξη αξιόπιστων δεδομένων καθώς και του απαραίτητου χρόνου που πρέπει να παρέλθει.
Η αυτόβουλη διακοπή της θεραπείας από τους ασθενείς είναι ίσως το πιο επικίνδυνο παρελκόμενο της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων καθώς απότοκο αυτής μπορεί να είναι επικίνδυνες επιπλοκές και ραγδαία επιδείνωση της υποκείμενης νόσου.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η άμεση προσβολή μυοκαρδιακών κυττάρων από τον κορωνοϊό, οδήγησε στην τοποθέτηση των ατόμων με καρδιαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα του μυοκαρδίου) υψηλά στη λίστα των ευπαθών ομάδων.
Οι οδηγίες που δίνονται για τα άτομα των ευπαθών ομάδων είναι κυρίως η αποφυγή επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτωματολογία λοίμωξης του αναπνευστικού, η αποφυγή όλων των μη απαραίτητων μετακινήσεων, η συμμόρφωση στην χρόνια φαρμακευτική αγωγή την οποία ενδεχομένως να λαμβάνουν, καθώς και η γενικότερη αντιμετώπιση των οδηγιών που έχουν δοθεί για τον γενικό πληθυσμό, με αυξημένη προσήλωση.
Η πανδημία του νέου κορωνοϊού έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον μας, καθιστώντας τη το τρέχον κέντρο της ζωής μας. Η αποφυγή του άσκοπου πανικού, η εμπιστοσύνη στους αρμόδιους φορείς αλλά και το κλείσιμο της πόρτας στην άκρατη παραπληροφόρηση, είναι τα μέσα για να βγούμε αλώβητοι και να απολαύσουμε ξανά την κοινωνική επαφή, απαλλαγμένη από την δικλείδα ασφαλείας των δύο μέτρων.
Σημείωση: Οι Hellenic Times δεν παράσχουν ιατρικές ή άλλες συμβουλές. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλευτείτε τις οδηγίες των ειδικών κρατικών και διεθνών φορέων:
